Wat is een staartbeen?
Het staartbeen of stuitbeen ligt aan het uiteinde van de wervelkolom. Het is een driehoekige, benige structuur, gemaakt van drie tot vijf benige segmenten die op hun plaats worden gehouden door ligamenten en gewrichten. Coccydynia, ook wel bekend als staartbeenpijn, kan worden veroorzaakt door verschillende aandoeningen die leiden tot acute of chronische pijn in dit gebied. Het komt meestal voor bij adolescenten en volwassenen en vaker bij vrouwen dan bij mannen.
Oorzaken van staartbeenpijn
Vaak is de oorzaak van staartbeenpijn onbekend, maar er zijn veel voorkomende aandoeningen die kunnen bijdragen aan de pijn, zoals:
- Letsel of trauma aan het staartbeen; dit kan leiden tot blauwe plekken, breuken of dislocatie van het stuitbeen.
- Een voltreffer op het staartbeen; iets waar een grote kans op is bij contactsporten, maar ook het stuitbeen kan aantasten.
- Vallen op een hard oppervlak; het stuitje raken in een zittende positie is een veelvoorkomende oorzaak van staartbeenpijn.
- Aangeboren letsel of een breuk aan het stuitbeen.
- Constante inspanning of wrijving tegen het stuitbeen (meestal typisch bij fietsen of roeien) kan het stuitbeen op termijn beschadigen.
Minder vaak voorkomende aandoeningen die staartbeenpijn veroorzaken, zijn onder meer compressie van zenuwwortels, botsporen, pilonidale cysten en tumoren.
Symptomen van staartbeenpijn
Staartbeenpijn kan zich openbaren door middel van verschillende symptomen. Sommige mensen kunnen blauwe plekken of zwellingen krijgen, terwijl anderen de druk en verhoogde pijn kunnen opmerken wanneer ze zitten. Hoewel de symptomen verschillen, leidt pijn in het staartbeen bij veel gevallen tot pijn aan de basis van de wervelkolom.
Symptomen van staartbeenpijn zijn:
- Ernstige pijn in het stuitbeen en het gevoel hebben vast te zitten in dat gedeelte van het lichaam.
- Gevoeligheid in het stuitbeen, vooral wanneer je gaat zitten.
- Blauwe plekken op het geblesseerde gebied.
- Pijn bij het zitten.
- Ontstoken stoelgang.
Afhankelijk van de symptomen kan de pijn in je staartbeen het gevolg zijn van een eerdere verwonding of een onderliggende medische aandoening. Ongeacht de oorzaak zijn er gelukkig wel veel alternatieven om de pijn te verzachten.
Wie is vatbaar voor staartbeenpijn?
Iemand die al een eerdere blessure aan de wervelkolom heeft gehad, heeft meer kans op staartbeenpijn. Vrouwen hebben bovendien vijf keer meer kans om last te krijgen van staartbeenpijn dan mannen.
Vrouwen kunnen in het derde trimester van de zwangerschap of na de geboorte lichte tot ernstige staartbeenpijn ervaren. Dit soort ongemak ontstaat door de belasting van het staartbeen tijdens de bevalling en zwangerschap.
Het steeds weer opnieuw belasten van het stuitbeen (zoals fietsen) kan vervolgens leiden tot staartbeenpijn. Dit komt omdat de beschermende spieren en gewrichten door slijtage losraken.
Daarnaast kan een verscheidenheid aan aandoeningen uiteindelijk staartbeenpijn veroorzaken. Hoewel sommigen de pijn mild vinden en het ook meestal vanzelf weer verdwijnt, hebben velen veel en vaak last van de pijn die veroorzaakt wordt door letsel en andere gezondheidsproblemen.
Veelvoorkomende oorzaken van staartbeenpijn
Wanneer er trauma ontstaat aan het driehoekige gebied aan het begin van onze wervelkolom heeft het een grote kans om uiteindelijk te leiden tot staartbeenpijn. Dit deel van het lichaam is gevoelig en kan, als het wordt geraakt, leiden tot breuken, blauwe plekken of zelfs een gebroken staartbeen.
Letsel
Letsel komt vaak voor bij degenen die contactsporten beoefenen, maar ontstaat ook wanneer je bij een ongeval gevallen bent. Door een ongeval ontstaat impact op de ruggengraat, wat pijn in het staartbeen kan veroorzaken.
Constipatie
Constipatie kan pijn aan de basis van de wervelkolom veroorzaken. Ook aambeien kunnen intern trauma aan dit gebied veroorzaken en kan leiden tot pijn en zwelling.
Zwangerschap en bevalling
Zwangerschap en een bevalling veroorzaken meestal trauma aan de basis van de wervelkolom, omdat de ligamenten in dit gebied tijdens het geboorteproces week en flink belast worden. Een bevallende vrouw kan overmatige pijn in het stuitbeen krijgen. Dit kan bovendien veel erger worden als ze al last van chronische rugpijn heeft.
Medische aandoeningen die staartbeenpijn veroorzaken
Hoewel niet iedereen deze aandoeningen ervaart, kunnen een aantal medische aandoeningen staartbeenpijn veroorzaken.
Tumoren
Tumoren in de buurt van of op het staartbeen kunnen onaangenaam zijn. De druk die op de kleine botstructuur wordt uitgeoefend, maakt het pijnlijk om te zitten of te staan.
Levator-syndroom
Levatorsyndroom is een incidentele pijn in het rectum, heiligbeen of staartbeen, die leidt tot staartbeenpijn. Dit syndroom veroorzaakt spierspasmen in de anus, waardoor pijn in de heupen en het staartbeen ontstaat.
Bot sporen
Een botspoor (osteofyt) is een vergroting van de natuurlijke botstructuur. Door deze vergroting kan er druk uitgeoefend worden op de zenuwen en pezen. Ook kan dit het staartbeen aantasten.
Veel gevallen van botsporen zijn niet-symptomatisch en patiënten komen vaak pas achter de aandoening als ze een röntgenfoto hebben gemaakt voor een ander probleem.
Hoe kun je stuitbeenpijn te behandelen?
Staartbeenpijn kan vaak ondragelijk en slopend zijn voor degene die er last van heeft. Of je nu de pijn thuis behandelt of een zorgverlener zoekt voor verdere pijnverlichting, houd altijd rekening met het pijnniveau en hoe beheersbaar het voor je is.
Medische behandelingen
Kijk in je zoektocht naar een medische professional altijd of een behandelaar de juiste kwalificaties heeft om de symptomen en onderliggende problemen van je lichaam te behandelen, zodat verlichting en gemoedsrust gegarandeerd kunnen worden.
- In bijzondere gevallen worden verdovende pijnstillers voorgeschreven door zorgverleners. Dit gebeurt voor ernstige stuitbeenpijn die niet te genezen is met een vrij verkrijgbaar recept.
- Lokale anesthetica of corticosteroïden worden in het staartbeengebied geïnjecteerd als de pijn in het staartbeen langer duurt en niet reageert op andere conservatieve behandelingsmaatregelen.
- Ontlasting verzachtende medicijnen kunnen constipatie voorkomen.
- Antibiotica worden voorgeschreven als de staartbeenpijn is geïnfecteerd.
- Staartbeenmanipulatie kan nodig zijn om het staartbeen in de juiste positie en uitlijning te kunnen verplaatsen.
- Fysiotherapie wordt doorgaans aanbevolen en heeft zich vaak nuttig bewezen voor sommige mensen.
Dingen die je thuis kunt doen
De meeste gevallen van staartbeenpijn kunnen gemakkelijk thuis worden behandeld. Deze behandelingen kun je zelf uitvoeren en hebben als doel om de pijn onder controle te houden en verdere ontsteking van het staartbeen te voorkomen.
- Gebruik NSAID's (niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen), zoals ibuprofen, voor pijnbestrijding.
- Breng gedurende de eerste paar dagen na het letsel vier keer per dag ijs aan op het staartbeengebied voor zo’n 10-15 minuten.
- Ga niet te lang zitten op een harde ondergrond. Probeer bovendien tijdens het zitten van kant te wisselen. Leun naar voren en verplaats je gewicht van het staartbeen af.
- Eet voedingsmiddelen met veel vezels om uw ontlasting te verzachten en constipatie te voorkomen. Als dit wordt genegeerd, kan dit de pijn in het staartbeengebied verergeren.
- Investeer in een hoogwaardig zitkussen voor pijn in het staartbeen. Dit kussen heeft een schuine wigstructuur waardoor de wervelkolom nauwkeuriger kan worden uitgelijnd en de heupen worden gestimuleerd om naar voren te kantelen, daardoor worden de natuurlijke contouren van je rug hersteld en je houding bevorderd
Dit kussen heeft een ergonomisch contourontwerp dat de druk op het stuitbeen vermindert en een juiste houding bevordert. Anderzijds blijft je gewicht gelijkmatig over het oppervlak verdeeld.
Conclusie
Staartbeenpijn kan een lastige aandoening zijn om te vast te stellen, aangezien de symptomen en het soort pijn dat het vertoont, lijkt op verschillende aandoeningen. Het is daarom aan te raden om je arts te raadplegen voor advies, vanaf het moment dat je de symptomen van staartbeenpijn opmerkt. Zo kun je op tijd de aandoeningen genezen.
Er zijn ook behandelingsmethoden die de staartbeenpijn kunnen voorkomen en beheersen, zoals niet te lang achter elkaar zitten, het masseren van het getroffen gebied, het gebruiken van een ondersteunende kussens, houdingsaanpassingen of het nemen van OTC-medicijnen om de pijn onmiddellijk te verlichten.
